אהלן רבותי! מ'גייט שוין צוגרייטן צום פסח'דיגן סדר, אָט-אָט! איך בין מנדי גרינבערג, און צוזאַמען מיט מיין ווייב, חיה מושקא, און די קינדערלעך, פרואוון מיר יעדעס יאָר צו מאַכן דעם סדר אַ "פארבריינגען" – אָבער אַן עכטן, אַ מיט האַרצן!
און וואָס מיינט דאָס? עס מיינט נישט נאָר אַ שיין טישל מיט טייערע כלים. ניין, ניין! עס מיינט אַ טישל וואָס שרייט "געוואַלדיג!" מיט אַן אמתער שמחה, מיט אַן אָטמאָספערע פון התעוררות, און מיט אַ טיפן געפיל פון "מיר זענען אַ פאָלק"!
איין מאָל האָט דער רבי געזאָגט (און ווי דער רבי האָט געזאָגט איז געשריבן אויף אייביק): "אַ יעדער איד איז אַ בריליאַנט, און אַ יעדער בריליאַנט מוז שיינען!" אַזוי לאָמיר דעם יאָר מאַכן אַ סדר וואָס לאָזט אונדזערע בריליאַנטן שיינען!
אזוי וואס מאכט אונז דאס?
קום איך וועל געבן עטליכע עצה'לעך פאר דיין סדר טיש
1. דער טישל - נישט סתם אַ טישל, אַ שליחות!
- די חסידישע תורה: דער בעל שם טוב זאגט, אז יעדער מענטש איז א שליח פון באשעפער. דאס מיינט אז אפילו ווען דו שטעלסט דעם טישל, ביזטו א שליח! דו מאכסט א מקום פאר די שכינה!
- דער מעשה למעשה: מיינע עלטערן זענען געווען שליחים אין א ווייט ארט אין דער וועלט, און אפילו ווען ס'איז געווען שווער, האבן זיי געוואוסט אז זייער ארבעט איז הייליג. אזוי אויך דו!
- ווי אַזוי טוט מען עס: ווען דו דעקסט דעם טישל, טראכט פון דעם: "דאָ איז דער מקום וואו מיר וועלן רעדן פון יציאת מצרים, וואו מיר וועלן זינגען ניגונים, און וואו מיר וועלן פילן די קרבה צו באשעפער!" נוץ אַ שיין טישטעך, שיינע כלים, און בלומען (אויב דו קענסט)!
2. קערות – נישט סתם אן איין קערה, א גאנצע קערה'דיגע מעשה!
- די חסידישע תורה: די קערה סימבאליזירט דעם סדר פון דער וועלט, און ווי אזוי אלעס איז איינס ביי באשעפער. יעדער סימן אויף דער קערה האט א טיפע באדייטונג.
- דער מעשה למעשה: איך געדענק ווען מיר זענען געווען אין תאילנד אויף שליחות, און עס איז נישט געווען גרינג צו באקומען אלע סימנים פאר דער קערה. אבער מיר האבן געפונען א וועג! דאס ווייזט אז ווען מען וויל, קען מען!
- ווי אַזוי טוט מען עס: קויפן אַ שיין קערה, און מאכן זיכער אַז אלע סימנים זענען שיין און צוגעגרייט. אבער נאך מער ווי דעם: לערנען זיך אויס וואס יעדער סימן מיינט, און דערציילן עס ביים סדר! אזוי וועט דער קינד זיך אויפוועקן און פרעגן "וואס איז דער חילוק פון דעם אבן פון די נעכטיגע אבנים?".
3. די הגדה – נישט סתם אן הגדה, א לעבעדיגע הגדה!
- די חסידישע תורה: דער רבי דערציילט אז די הגדה איז נישט נאר א מעשה פון אמאל, נאר א מעשה וואס פאסירט יעדעס יאר! מיר גייען אדורך יציאת מצרים יעדעס מאל מיר לייענען די הגדה.
- דער מעשה למעשה: חיה מושקא און איך פרואוון צו מאכן די הגדה לעבעדיג פאר די קינדער. מיר נוצן שפילצייג, מיר זינגען ניגונים, און מיר מאכן זיכער אז יעדער איינער איז אינוואָלווד!
- ווי אַזוי טוט מען עס: קויפן א שיינע הגדה מיט בילדער. מאכן זיכער אז יעדער האט א הגדה און קען מיטהאלטן. און וויכטיגסטנס: דערציילן די מעשה מיט התלהבות! שפילן די מעשה! לאזן די קינדער פרעגן!
4. א גלעזל כוס – נישט סתם א גלעזל, א גלעזל פון גאולה!
- די חסידישע תורה: דער רבי זאגט אז יעדע מצוה ברענגט אונז נענטער צו דער גאולה. אזוי אויך דאס טרינקן פון די פיר כוסות ביי פסח.
- דער מעשה למעשה: ווען איך האב געטרינקען די פיר כוסות ביים סדר, האב איך געפילט ווי איך בין אין אן אנדער וועלט. איך האב געפילט די קרבה צו באשעפער, און איך האב געפילט די האפענונג פאר א בעסערע צוקונפט.
- ווי אַזוי טוט מען עס: נוצן שיינע גלעזער פאר די פיר כוסות. טראכטן פון דעם אז ווען מיר טרינקען די כוסות, ברענגען מיר די גאולה נענטער! און נאך מער ווי דעם: מאכן זיכער אז יעדער טרינקט מיט א שמחה!
אזוי, יהודים טייערע, מיר האבן גערעדט אביסל וועגן פסח, אבער דאס איז נאר א טראפן אין א ים. דאס וויכטיגסטע איז צו זיין פריילעך, צו זיין איין אויס מענטש (איין מענטש) , און צו פילן די התעוררות פון יציאת מצרים!
און געדענקט: אפילו א קליינע מצוה קען ברענגען די גאולה! לאָמיר טאָן וואָס מיר קענען, און מיר וועלן זען משיח'ן באלד!
זאלן מיר זוכה זיין צו דער גאולה שלימה בקרוב ממש! אַמן!
עס איז מיר א גרויסער כבוד דיר צו העלפן אז דו מאכסט א שיינע סדר
אזוי וואס האלטסטו יעצט, זאלן מיר אנהייבן צוגרייטן?
*
שאלות נפוצות:
- פרעגסט מיר: וואָס טוט מען אויב מען האט נישט גענוג געלט צו קויפן אַלע שיינע זאכן?
ענטפער איך דיר: דער עיקר איז די שמחה! אפילו א פּשוט טישל קען זיין שיין אויב מען דעקט עס מיט אַ האַרצן. און געדענק: באשעפער העלפט!
- פרעגסט מיר: מיין קינד איז נישט קיין גרויסער תלמיד חכם, ווי קען איך אים אינטערעסירן מיטן סדר?
ענטפער איך דיר: דער עיקר איז צו מאכן דעם סדר לעבעדיג! דערצייל די מעשה ווי אַ מעשה, שפיל די מעשה, און לאז דיין קינד פרעגן! און געדענק: יעדער איד האט א פלאץ ביי דער סדר!
- פרעגסט מיר: איך בין נישט קיין חסיד, פארוואס זאל איך מיך אנשטרענגען צו מאכן א חסידישן סדר?
ענטפער איך דיר: דער עיקר איז די שמחה! און שמחה איז נישט נאר פאר חסידים, נאר פאר יעדן איד! און געדענק: מיר זענען אלע קינדער פון באשעפער!
